Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis;

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut ei, qui iucunde vixerit annos decem, si aeque vita iucunda menstrua addatur, quia momentum aliquod habeat ad iucundum accessio, bonum sit; Duo Reges: constructio interrete. Ille igitur vidit, non modo quot fuissent adhuc philosophorum de summo bono, sed quot omnino esse possent sententiae. Quam vellem, inquit, te ad Stoicos inclinavisses! erat enim, si cuiusquam, certe tuum nihil praeter virtutem in bonis ducere. Nobis aliter videtur, recte secusne, postea; Deinde disputat, quod cuiusque generis animantium statui deceat extremum. Etiam beatissimum? Sed audiamus ipsum: Compensabatur, inquit, tamen cum his omnibus animi laetitia, quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum.

Nam hunc ipsum sive finem sive extremum sive ultimum
definiebas id esse, quo omnia, quae recte fierent,
referrentur neque id ipsum usquam referretur.

Perturbationes autem nulla naturae vi commoventur, omniaque
ea sunt opiniones ac iudicia levitatis.

Idemque diviserunt naturam hominis in animum et corpus.

Quid enim mihi potest esse optatius quam cum Catone, omnium virtutum auctore, de virtutibus disputare? Non prorsus, inquit, omnisque, qui sine dolore sint, in voluptate, et ea quidem summa, esse dico. Vide, ne etiam menses! nisi forte eum dicis, qui, simul atque arripuit, interficit. An hoc usque quaque, aliter in vita? Experiamur igitur, inquit, etsi habet haec Stoicorum ratio difficilius quiddam et obscurius. Aut, si nihil malum, nisi quod turpe, inhonestum, indecorum, pravum, flagitiosum, foedum-ut hoc quoque pluribus nominibus insigne faciamus-, quid praeterea dices esse fugiendum? Res tota, Torquate, non doctorum hominum, velle post mortem epulis celebrari memoriam sui nominis. Naturales divitias dixit parabiles esse, quod parvo esset natura contenta.

Urgent tamen et nihil remittunt. Non est igitur voluptas bonum. Scaevolam M. Universa enim illorum ratione cum tota vestra confligendum puto. Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. Quid loquor de nobis, qui ad laudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus? Qui autem diffidet perpetuitati bonorum suorum, timeat necesse est, ne aliquando amissis illis sit miser. Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt. Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit? Atqui, inquit, si Stoicis concedis ut virtus sola, si adsit vitam efficiat beatam, concedis etiam Peripateticis. Itaque ne iustitiam quidem recte quis dixerit per se ipsam optabilem, sed quia iucunditatis vel plurimum afferat.

Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Nec tamen exprimi verbum e verbo necesse erit, ut interpretes indiserti solent, cum sit verbum, quod idem declaret, magis usitatum. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Est enim effectrix multarum et magnarum voluptatum. Id Sextilius factum negabat. Cuius ad naturam apta ratio vera illa et summa lex a philosophis dicitur. At quicum ioca seria, ut dicitur, quicum arcana, quicum occulta omnia? Qui igitur convenit ab alia voluptate dicere naturam proficisci, in alia summum bonum ponere? Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. Haec para/doca illi, nos admirabilia dicamus.

• Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres.
• Quid censes in Latino fore?
• Non enim iam stirpis bonum quaeret, sed animalis.
• Frater et T.
• Atqui eorum nihil est eius generis, ut sit in fine atque extrerno bonorum.

Hanc in motu voluptatem -sic enim has suaves et quasi dulces voluptates appellat-interdum ita extenuat, ut M. Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Quamquam ego non quaero, quid tibi a me probatum sit, sed huic Ciceroni nostro, quem discipulum cupio a te abducere. Qui autem voluptate vitam effici beatam putabit, qui sibi is conveniet, si negabit voluptatem crescere longinquitate? Hoc mihi cum tuo fratre convenit. Nos autem non solum beatae vitae istam esse oblectationem videmus, sed etiam levamentum miseriarum. Bork His enim rebus detractis negat se reperire in asotorum vita quod reprehendat. Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis? Frater et T.

Ego autem tibi, Piso, assentior usu hoc venire, ut acrius aliquanto et attentius de claris viris locorum admonitu cogitemus.

Idem fecisset Epicurus, si sententiam hanc, quae nunc
Hieronymi est, coniunxisset cum Aristippi vetere sententia.

Qui si omnes veri erunt, ut Epicuri ratio docet, tum denique
poterit aliquid cognosci et percipi.

De quibus cupio scire quid sentias.Quibus ego vehementer assentior.Quod si ita sit, cur opera philosophiae sit danda nescio. Et quidem illud ipsum non nimium probo et tantum patior, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis. Roges enim Aristonem, bonane ei videantur haec: vacuitas doloris, divitiae, valitudo; Quid autem habent admirationis, cum prope accesseris? Proclivi currit oratio. Quarum cum una sit, qua mores conformari putantur, differo eam partem, quae quasi stirps ets huius quaestionis.

Eam stabilem appellas.Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia?Itaque fecimus.At enim, qua in vita est aliquid mali, ea beata esse non potest.Peccata paria.Hanc in motu voluptatem -sic enim has suaves et quasi dulces voluptates appellat-interdum ita extenuat, ut M.Si longus, levis.Ut scias me intellegere, primum idem esse dico voluptatem, quod ille don.

1. Atque etiam valítudinem, vires, vacuitatem doloris non propter utilitatem solum, sed etiam ipsas propter se expetemus.
2. Hoc uno captus Erillus scientiam summum bonum esse defendit nec rem ullam aliam per se expetendam.
3. Ne tum quidem te respicies et cogitabis sibi quemque natum esse et suis voluptatibus?
4. Haec dicuntur inconstantissime.
5. Idque testamento cavebit is, qui nobis quasi oraculum ediderit nihil post mortem ad nos pertinere?
6. Aliter enim explicari, quod quaeritur, non potest.
7. Legimus tamen Diogenem, Antipatrum, Mnesarchum, Panaetium, multos alios in primisque familiarem nostrum Posidonium.
8. Sed tamen enitar et, si minus multa mihi occurrent, non fugiam ista popularia.
9. Ego quoque, inquit, didicerim libentius si quid attuleris, quam te reprehenderim.

Poterat autem inpune;Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit.Immo videri fortasse.Tanti autem aderant vesicae et torminum morbi, ut nihil ad eorum magnitudinem posset accedere.Audeo dicere, inquit.Ea possunt paria non esse.BorkLegimus tamen Diogenem, Antipatrum, Mnesarchum, Panaetium, multos alios in primisque familiarem nostrum Posidonium.BorkHoc ipsum elegantius poni meliusque potuit.

Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis? Quod dicit Epicurus etiam de voluptate, quae minime sint voluptates, eas obscurari saepe et obrui.Equidem e Cn.Vide ne ista sint Manliana vestra aut maiora etiam, si imperes quod facere non possim. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Post enim Chrysippum eum non sane est disputatum. Iam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi.

Sed quid ages tandem, si utilitas ab amicitia, ut fit saepe,
defecerit?

Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?

Tollitur beneficium, tollitur gratia, quae sunt vincla concordiae. Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? Si enim non fuit eorum iudicii, nihilo magis hoc non addito illud est iudicatum-. Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico. Verum hoc idem saepe faciamus. Id enim volumus, id contendimus, ut officii fructus sit ipsum officium. Quis autem honesta in familia institutus et educatus ingenue non ipsa turpitudine, etiamsi eum laesura non sit, offenditur? Sit sane ista voluptas. Sequitur disserendi ratio cognitioque naturae;Quid est igitur, inquit, quod requiras?Nunc de hominis summo bono quaeritur;Bonum integritas corporis: misera debilitas.

Hunc ipsum Zenonis aiunt esse finem declarantem illud, quod
a te dictum est, convenienter naturae vivere.

Theophrastus mediocriterne delectat, cum tractat locos ab
Aristotele ante tractatos?

Quis enim ignorat, si plures ex alto emergere velint, propius fore eos quidem ad respirandum, qui ad summam iam aquam adpropinquent, sed nihilo magis respirare posse quam eos, qui sint in profundo?

Hanc se tuus Epicurus omnino ignorare dicit quam aut qualem esse velint qui honestate summum bonum metiantur. Quid enim de amicitia statueris utilitatis causa expetenda vides. Quid enim dicis omne animal, simul atque sit ortum, applicatum esse ad se diligendum esseque in se conservando occupatum? Summus dolor plures dies manere non potest? Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. Verum hoc idem saepe faciamus.

Hic si Peripateticus fuisset, permansisset, credo, in
sententia, qui dolorem malum dicunt esse, de asperitate
autem eius fortiter ferenda praecipiunt eadem, quae Stoici.

Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum
quali uteretur victu, concederem, laudarem etiam;

Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis;

Quid ergo hoc loco intellegit honestum? Non est igitur voluptas bonum. Modo etiam paulum ad dexteram de via declinavi, ut ad Pericli sepulcrum accederem. Quae etsi mihi nullo modo probantur, tamen Democritum laudatum a ceteris ab hoc, qui eum unum secutus esset, nollem vituperatum. Sed tamen intellego quid velit. Sed ut proprius ad ea, Cato, accedam, quae a te dicta sunt, pressius agamus eaque, quae modo dixisti, cum iis conferamus, quae tuis antepono. At tu eadem ista dic in iudicio aut, si coronam times, dic in senatu.Equidem, sed audistine modo de Carneade?Tamen aberramus a proposito, et, ne longius, prorsus, inquam, Piso, si ista mala sunt, placet. Tum ille: Finem, inquit, interrogandi, si videtur, quod quidem ego a principio ita me malle dixeram hoc ipsum providens, dialecticas captiones.

Equidem e Cn.Nam si amitti vita beata potest, beata esse non potest.BorkDulce amarum, leve asperum, prope longe, stare movere, quadratum rotundum.Nihilo magis.Nam et complectitur verbis, quod vult, et dicit plane, quod intellegam;Audeo dicere, inquit.Ut optime, secundum naturam affectum esse possit.Audeo dicere, inquit.Age nunc isti doceant, vel tu potius quis enim ista melius?Memini vero, inquam;Neutrum vero, inquit ille.

Quid enim dicis omne animal, simul atque sit ortum, applicatum esse ad se diligendum esseque in se conservando occupatum? Sed et illum, quem nominavi, et ceteros sophistas, ut e Platone intellegi potest, lusos videmus a Socrate. Quid affers, cur Thorius, cur Caius Postumius, cur omnium horum magister, Orata, non iucundissime vixerit? Ut pulsi recurrant? Quid enim necesse est, tamquam meretricem in matronarum coetum, sic voluptatem in virtutum concilium adducere? Que Manilium, ab iisque M.

Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria.

Nam prius a se poterit quisque discedere quam appetitum earum rerum, quae sibi conducant, amittere. Placet igitur tibi, Cato, cum res sumpseris non concessas, ex illis efficere, quod velis? Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Quid de Platone aut de Democrito loquar? Cyrenaici quidem non recusant; Quae est igitur causa istarum angustiarum? Hoc Hieronymus summum bonum esse dixit. Apud imperitos tum illa dicta sunt, aliquid etiam coronae datum; Verum hoc idem saepe faciamus. In parvis enim saepe, qui nihil eorum cogitant, si quando iis ludentes minamur praecipitaturos alicunde, extimescunt. Quod quoniam in quo sit magna dissensio est, Carneadea nobis adhibenda divisio est, qua noster Antiochus libenter uti solet.

Hoc etsi multimodis reprehendi potest, tamen accipio, quod dant. Ita prorsus, inquam; An id exploratum cuiquam potest esse, quo modo se hoc habiturum sit corpus, non dico ad annum, sed ad vesperum? Nam de summo mox, ut dixi, videbimus et ad id explicandum disputationem omnem conferemus.Egone quaeris, inquit, quid sentiam?Faceres tu quidem, Torquate, haec omnia; Idemque diviserunt naturam hominis in animum et corpus. Est tamen ea secundum naturam multoque nos ad se expetendam magis hortatur quam superiora omnia. Ut nemo dubitet, eorum omnia officia quo spectare, quid sequi, quid fugere debeant? Nunc de hominis summo bono quaeritur; Tubulum fuisse, qua illum, cuius is condemnatus est rogatione, P. Tamen a proposito, inquam, aberramus. Sed mehercule pergrata mihi oratio tua.

BorkIncommoda autem et commoda-ita enim estmata et dustmata appello-communia esse voluerunt, paria noluerunt.Haec dicuntur inconstantissime.Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur.BorkItaque eos id agere, ut a se dolores, morbos, debilitates repellant.Audeo dicere, inquit.Quid, si reviviscant Platonis illi et deinceps qui eorum auditores fuerunt, et tecum ita loquantur?Sed videbimus.Quis enim confidit semper sibi illud stabile et firmum permansurum, quod fragile et caducum sit?Quare attende, quaeso.Si stante, hoc natura videlicet vult, salvam esse se, quod concedimus;

1. At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere.
2. Non potes ergo ista tueri, Torquate, mihi crede, si te ipse et tuas cogitationes et studia perspexeris;
3. Consequatur summas voluptates non modo parvo, sed per me nihilo, si potest;

• Diodorus, eius auditor, adiungit ad honestatem vacuitatem doloris.
• At iste non dolendi status non vocatur voluptas.
• Age nunc isti doceant, vel tu potius quis enim ista melius?
• Utrum igitur tibi litteram videor an totas paginas commovere?
• Sed quanta sit alias, nunc tantum possitne esse tanta.
• Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum;

Idemque diviserunt naturam hominis in animum et corpus.

Ne tum quidem te respicies et cogitabis sibi quemque natum esse et suis voluptatibus? Et quis a Stoicis et quem ad modum diceretur, tamen ego quoque exponam, ut perspiciamus, si potuerimus, quidnam a Zenone novi sit allatum. Theophrasti igitur, inquit, tibi liber ille placet de beata vita? Honestum igitur id intellegimus, quod tale est, ut detracta omni utilitate sine ullis praemiis fructibusve per se ipsum possit iure laudari. Tum ille: Tu autem cum ipse tantum librorum habeas, quos hic tandem requiris? Ille vero, si insipiens-quo certe, quoniam tyrannus -, numquam beatus; Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Mihi enim erit isdem istis fortasse iam utendum. Sed tu, ut dignum est tua erga me et philosophiam voluntate ab adolescentulo suscepta, fac ut Metrodori tueare liberos. Nam cui proposito sit conservatio sui, necesse est huic partes quoque sui caras suo genere laudabiles.

Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis.

Sin tantum modo ad indicia veteris memoriae cognoscenda, curiosorum. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Vide, quaeso, rectumne sit. Quo tandem modo? Atque ut a corpore ordiar, videsne ut, si quae in membris prava aut debilitata aut inminuta sint, occultent homines? Quae diligentissime contra Aristonem dicuntur a Chryippo. Hic ambiguo ludimur.

1. Illa sunt similia: hebes acies est cuipiam oculorum, corpore alius senescit;
2. Sed quoniam et advesperascit et mihi ad villam revertendum est, nunc quidem hactenus;

Solum praeterea formosum, solum liberum, solum civem, stultost;

Quid enim ab antiquis ex eo genere, quod ad disserendum valet, praetermissum est? Ita relinquet duas, de quibus etiam atque etiam consideret. Ego vero isti, inquam, permitto. Quia, si mala sunt, is, qui erit in iis, beatus non erit. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Gloriosa ostentatio in constituendo summo bono. Istic sum, inquit. Quibus autem in rebus tanta obscuratio non fit, fieri tamen potest, ut id ipsum, quod interest, non sit magnum. Ita prorsus, inquam; Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Et certamen honestum et disputatio splendida! omnis est enim de virtutis dignitate contentio. Ut in geometria, prima si dederis, danda sunt omnia. Quis enim confidit semper sibi illud stabile et firmum permansurum, quod fragile et caducum sit? Quid nunc honeste dicit?

Cui Tubuli nomen odio non est?

Ratio enim nostra consentit, pugnat oratio. Quod si ita se habeat, non possit beatam praestare vitam sapientia. Idem fecisset Epicurus, si sententiam hanc, quae nunc Hieronymi est, coniunxisset cum Aristippi vetere sententia. Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; Et quidem illud ipsum non nimium probo et tantum patior, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis. Odium autem et invidiam facile vitabis. Manebit ergo amicitia tam diu, quam diu sequetur utilitas, et, si utilitas amicitiam constituet, tollet eadem. Graece donan, Latine voluptatem vocant. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? Ratio enim nostra consentit, pugnat oratio. Mihi quidem Homerus huius modi quiddam vidisse videatur in iis, quae de Sirenum cantibus finxerit. Tum ille: Ain tandem?

Quod quidem iam fit etiam in Academia.

Theophrastum tamen adhibeamus ad pleraque, dum modo plus in virtute teneamus, quam ille tenuit, firmitatis et roboris. Is ita vivebat, ut nulla tam exquisita posset inveniri voluptas, qua non abundaret. Cum autem progrediens confirmatur animus, agnoscit ille quidem naturae vim, sed ita, ut progredi possit longius, per se sit tantum inchoata. Ergo omni animali illud, quod appetiti positum est in eo, quod naturae est accommodatum. Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat?

Itaque non discedit ab eorum curatione, quibus praeposita vitam omnem debet gubernare, ut mirari satis istorum inconstantiam non possim.

Haec para/doca illi, nos admirabilia dicamus.

Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. In his igitur partibus duabus nihil erat, quod Zeno commutare gestiret. Bork Neque enim civitas in seditione beata esse potest nec in discordia dominorum domus; Ego autem existimo, si honestum esse aliquid ostendero, quod sit ipsum vi sua propter seque expetendum, iacere vestra omnia. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Restat locus huic disputationi vel maxime necessarius de amicitia, quam, si voluptas summum sit bonum, affirmatis nullam omnino fore. An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates?

Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?

Ampulla enim sit necne sit, quis non iure optimo irrideatur, si laboret? Inde igitur, inquit, ordiendum est. Qua ex cognitione facilior facta est investigatio rerum occultissimarum. An, partus ancillae sitne in fructu habendus, disseretur inter principes civitatis, P. Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Scientiam pollicentur, quam non erat mirum sapientiae cupido patria esse cariorem. Tum Torquatus: Prorsus, inquit, assentior;

Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis?

In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Atque adhuc ea dixi, causa cur Zenoni non fuisset, quam ob rem a superiorum auctoritate discederet. Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. Videsne quam sit magna dissensio? Qui si ea, quae dicit, ita sentiret, ut verba significant, quid inter eum et vel Pyrrhonem vel Aristonem interesset? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Alia quaedam dicent, credo, magna antiquorum esse peccata, quae ille veri investigandi cupidus nullo modo ferre potuerit. Igitur ne dolorem quidem. Sed plane dicit quod intellegit. Cur ipse Pythagoras et Aegyptum lustravit et Persarum magos adiit?

Mihi vero, inquit, placet agi subtilius et, ut ipse dixisti, pressius.

Cur tantas regiones barbarorum pedibus obiit, tot maria transmisit? Scrupulum, inquam, abeunti; Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Cave putes quicquam esse verius. Igitur ne dolorem quidem. Quocirca intellegi necesse est in ipsis rebus, quae discuntur et cognoscuntur, invitamenta inesse, quibus ad discendum cognoscendumque moveamur. Et quod est munus, quod opus sapientiae? Itaque quantum adiit periculum! ad honestatem enim illum omnem conatum suum referebat, non ad voluptatem. Quo invento omnis ab eo quasi capite de summo bono et malo disputatio ducitur. Magna laus. Quid igitur dubitamus in tota eius natura quaerere quid sit effectum? Etenim nec iustitia nec amicitia esse omnino poterunt, nisi ipsae per se expetuntur. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Sed et illum, quem nominavi, et ceteros sophistas, ut e Platone intellegi potest, lusos videmus a Socrate.

Erit enim mecum, si tecum erit. Hoc uno captus Erillus scientiam summum bonum esse defendit nec rem ullam aliam per se expetendam. Nec tamen exprimi verbum e verbo necesse erit, ut interpretes indiserti solent, cum sit verbum, quod idem declaret, magis usitatum. Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Quonam modo? Nemo igitur esse beatus potest. Nihil minus, contraque illa hereditate dives ob eamque rem laetus. Positum est a nostris in iis esse rebus, quae secundum naturam essent, non dolere; Quid loquor de nobis, qui ad laudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus? Hanc ergo intuens debet institutum illud quasi signum absolvere.

• Ut placet, inquit, etsi enim illud erat aptius, aequum cuique concedere.
• Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet.
• Quia nec honesto quic quam honestius nec turpi turpius.
• Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias?
• Tanta vis admonitionis inest in locis;
• Deinde concludebas summum malum esse dolorem, summum bonum voluptatem! Lucius Thorius Balbus fuit, Lanuvinus, quem meminisse tu non potes.
• Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem.
• Iam illud quale tandem est, bona praeterita non effluere sapienti, mala meminisse non oportere?

Suam denique cuique naturam esse ad vivendum ducem. Atque etiam valítudinem, vires, vacuitatem doloris non propter utilitatem solum, sed etiam ipsas propter se expetemus. Non semper, inquam; Nam quibus rebus efficiuntur voluptates, eae non sunt in potestate sapientis. Haec mihi videtur delicatior, ut ita dicam, molliorque ratio, quam virtutis vis gravitasque postulat. Si stante, hoc natura videlicet vult, salvam esse se, quod concedimus; Quodsi vultum tibi, si incessum fingeres, quo gravior viderere, non esses tui similis; Qui autem de summo bono dissentit de tota philosophiae ratione dissentit. Quis, quaeso, inquit, est, qui quid sit voluptas nesciat, aut qui, quo magis id intellegat, definitionem aliquam desideret? Propter nos enim illam, non propter eam nosmet ipsos diligimus. Adsint etiam formosi pueri, qui ministrent, respondeat his vestis, argentum, Corinthium, locus ipse, aedificium-hos ergo asotos bene quidem vivere aut beate numquam dixerim. Itaque vides, quo modo loquantur, nova verba fingunt, deserunt usitata. Bonum incolumis acies: misera caecitas. Summus dolor plures dies manere non potest?

Te enim iudicem aequum puto, modo quae dicat ille bene noris.

Sed isti ipsi, qui voluptate et dolore omnia metiuntur, nonne clamant sapienti plus semper adesse quod velit quam quod nolit? Quis est autem dignus nomine hominis, qui unum diem totum velit esse in genere isto voluptatis? Vos autem cum perspicuis dubia debeatis illustrare, dubiis perspicua conamini tollere. Quod enim dissolutum sit, id esse sine sensu, quod autem sine sensu sit, id nihil ad nos pertinere omnino. Praeclare enim Plato: Beatum, cui etiam in senectute contigerit, ut sapientiam verasque opiniones assequi possit. Atque ab his initiis profecti omnium virtutum et originem et progressionem persecuti sunt. Neminem videbis ita laudatum, ut artifex callidus comparandarum voluptatum diceretur. Dulce amarum, leve asperum, prope longe, stare movere, quadratum rotundum.

Praeclare hoc quidem.Quia nec honesto quic quam honestius nec turpi turpius.Peccata paria.Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit?Paria sunt igitur.Nummus in Croesi divitiis obscuratur, pars est tamen divitiarum.BorkQuis suae urbis conservatorem Codrum, quis Erechthei filias non maxime laudat?Quo modo?Nonne videmus quanta perturbatio rerum omnium consequatur, quanta confusio?

Quoniamque in iis rebus, quae neque in virtutibus sunt neque in vitiis, est tamen quiddam, quod usui possit esse, tollendum id non est. Ac ne plura complectar-sunt enim innumerabilia-, bene laudata virtus voluptatis aditus intercludat necesse est. Quae dici eadem de ceteris virtutibus possunt, quarum omnium fundamenta vos in voluptate tamquam in aqua ponitis. Ita similis erit ei finis boni, atque antea fuerat, neque idem tamen; Hic si Peripateticus fuisset, permansisset, credo, in sententia, qui dolorem malum dicunt esse, de asperitate autem eius fortiter ferenda praecipiunt eadem, quae Stoici.

• Hoc loco tenere se Triarius non potuit.
• Venit enim mihi Platonis in mentem, quem accepimus primum hic disputare solitum;
• Quis istud possit, inquit, negare?
• An vero, inquit, quisquam potest probare, quod perceptfum, quod.
• Addidisti ad extremum etiam indoctum fuisse.

Sint modo partes vitae beatae.

Isto modo ne improbos quidem, si essent boni viri. Sint modo partes vitae beatae. Quis animo aequo videt eum, quem inpure ac flagitiose putet vivere? Nam haec ipsa mihi erunt in promptu, quae modo audivi, nec ante aggrediar, quam te ab istis, quos dicis, instructum videro. Sed fortuna fortis; Quodsi vultum tibi, si incessum fingeres, quo gravior viderere, non esses tui similis; Igitur neque stultorum quisquam beatus neque sapientium non beatus. Rem unam praeclarissimam omnium maximeque laudandam, penitus viderent, quonam gaudio complerentur, cum tantopere eius adumbrata opinione laetentur? Deinde non quaerimus, quid obscuretur aut intereat, quia sit admodum parvum, sed quid tale sit, ut expleat summam. Nam de isto magna dissensio est. Praeterea et appetendi et refugiendi et omnino rerum gerendarum initia proficiscuntur aut a voluptate aut a dolore. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Quibusnam praeteritis? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit.

Videmusne ut pueri ne verberibus quidem a contemplandis rebus perquirendisque deterreantur? Commoda autem et incommoda in eo genere sunt, quae praeposita et reiecta diximus; Primum divisit ineleganter; Hoc enim identidem dicitis, non intellegere nos quam dicatis voluptatem. Sed est forma eius disciplinae, sicut fere ceterarum, triplex: una pars est naturae, disserendi altera, vivendi tertia. Erillus autem ad scientiam omnia revocans unum quoddam bonum vidit, sed nec optimum nec quo vita gubernari possit. Nec tamen ullo modo summum pecudis bonum et hominis idem mihi videri potest. Scio enim esse quosdam, qui quavis lingua philosophari possint; Sedulo, inquam, faciam. Utrum igitur percurri omnem Epicuri disciplinam placet an de una voluptate quaeri, de qua omne certamen est? Animi enim quoque dolores percipiet omnibus partibus maiores quam corporis. Aliter autem vobis placet.

Aliter enim nosmet ipsos nosse non possumus. Obscura, inquit, quaedam esse confiteor, nec tamen ab illis ita dicuntur de industria, sed inest in rebus ipsis obscuritas.Negat esse eam, inquit, propter se expetendam.Et tamen tantis vectigalibus ad liberalitatem utens etiam sine hac Pyladea amicitia multorum te benivolentia praeclare tuebere et munies.Praeclare hoc quidem.Tuum credibile? Quae tamen a te agetur non melior, quam illae sunt, quas interdum optines. Theophrastum tamen adhibeamus ad pleraque, dum modo plus in virtute teneamus, quam ille tenuit, firmitatis et roboris. At quicum ioca seria, ut dicitur, quicum arcana, quicum occulta omnia? Atque his de rebus et splendida est eorum et illustris oratio. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. Aut pertinacissimus fueris, si in eo perstiteris ad corpus ea, quae dixi, referri, aut deserueris totam Epicuri voluptatem, si negaveris. Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba.

Quod iam a me expectare noli.

Dolor ergo, id est summum malum, metuetur semper, etiamsi non aderit; In motu et in statu corporis nihil inest, quod animadvertendum esse ipsa natura iudicet? Ne tum quidem te respicies et cogitabis sibi quemque natum esse et suis voluptatibus? Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Sed quamquam negant nec virtutes nec vitia crescere, tamen utrumque eorum fundi quodam modo et quasi dilatari putant. Cum id quoque, ut cupiebat, audivisset, evelli iussit eam, qua erat transfixus, hastam. Bonum negas esse divitias, praeposìtum esse dicis? Non risu potius quam oratione eiciendum?

Nam et a te perfici istam disputationem volo, nec tua mihi oratio longa videri potest.

Share this article: